İğne seçimi

[kaan]

Pikabımıza yeni bir iğne almaya karar verdiğimizde, alınabilecek marka ve modellerin arasından hangi parametreler ile ve nasıl seçim yapyorsunuz?

[kbaykurt]

Merhabalar, İğne seçimi yaparken dikkate alınması gereken iki önemli faktör bulunmakta.
İğne ile phono stage uyumu diğeri ise iğne ile kol uyumu.
İğne phono stage uyumu ele alındığında iki ayrı parametre mevcuttur. Kullanmış olduğumuz iğnenin impedance değeri ve phono stage’in giriş impedance değeri. Genel kural olarak phono stage giriş impedance değeri iğnenin impedance değerinden 10 kat fazla olmak durumundadır. Yani sizin iğnenizin impedance değeri 5 ohm ise phono stage de seçilmesi gereken değer 50 ohm ve üzeri olmak durumundadır. Örnek olarak geçmişte kullanmış olduğum Ortofon Cadenza Blue iğnemi, phono stage’imi 100 ohm’a set edip uzun yıllar keyifle kullanmıştım. Burada sisteminizin sinerjisi ve kol kablonuzun iç empedansı da diğer değişkenler arasındadır. Bunun dışında, Ortofon SPU yada genellikle Japon yapımı düşük impedance değerinde iğneler kullanıyorsanız (1 ohm 2ohm gibi) piyadaki phono stage lerin çok büyük bir kısmı ile sağlıklı eşleştirme yapamazsınız. Böyle bir iğne kullanıyorsanız bu amaçla üretilmiş bir phonostage’e (zanden ve benzerleri gibi) yada MM bir phono stage ve step up trafo ya ihtiyacınız olacaktır.
İğne ve phono stage uyumu ile ilgili bir diğer faktör gain konusudur. Çıkış gücü 0.4 db ile 0.6 db arasında bir iğne kullanıyorsanız 60 db kazanç sağlayan bir phono stage gerekli uyumu yakalayacaktır. Fakat 0.2 db ile 0.4 db arasında bir iğne kullanıyorsanız 60db ve üzeri kazanç sağlayan bir phono stage e ihtiyacınız olacaktır (64db 66db 72db gibi). Özellikle lambalı phono stagelerde ses açıldıkça dip gürültü seviyesinin artma ihtimali göze alındığında 0.3 db ve altı iğneleri tercih etmemekte fayda vardır.

Bir diğer konu iğne ve kol uyumudur. Bu konu detaylı sayılabilecek fizik bilgisi içerdiğinden çok fazla detaya girmek istemiyorum. İğnenin üzerinde stylus’un plak ile temasını sağlayan cantilever olarak adlandırdığımız küçük bir metal boru bulunmaktadır. İğne plak ile temas ettiği zaman cantilever belli bir oranda esner. Cantilever’ın yapısına bağlı olarak effective mass değeri düşük bir kol ile eşleştiğinde resonant frekans artar, efektif mass arttığı zamanda resonant frekans düşer. 10-12hz civarı resonant frekans normal olarak kabul edilir. Vynl engine üzerinde bu konu ile ilgili bir hesaplama aracı mevcuttur. Örneğin SME V kolun effective mass değeri 12g, Ortofon Cadenza Blue Compliance değeri 12 um/nm ve ağırlığı 10.7 g. Tüm bu veriler çerçevesinde hesaplama aracı resonant frekansı 10hz olarak vermektedir ki ideal bir sonuçtur. Başka bir örnekte Koetsu Rosewood iğnenin compliance değeri 6 um/nm civarındadır. Sme V kol ile eşleştirilmesi durumunda resonant frekansı 14 hz civarında olacaktır ki hedeflenen değerin dışındadır. Bu sebepten dolayı low compliance iğneler efektif mass değeri daha yüksek kollar ile eşleşirler.

Bir diğer konu ise üst seviye iğnelere çıktıkça azimuth, vta, vtf, sra gibi kol ayarlarının çok daha hassas yapılması gerekliliğidir. İdeal hassaslıkta ayar yapılamadığı sürece ödemiş olmuş olduğumuz maddi değerin karşılığını almak mümkün değildir.

[Yazar]

Gönderiler